Bảo vệ nụ cười cho thiên thần nhỏ: Hướng dẫn chi tiết phòng ngừa và điều trị sâu răng sữa

Do sở thích ăn kẹo bánh, đồ ngọt và nước ngọt, trẻ em thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ cao bị sâu răng sữa do vi khuẩn tấn công. Việc không điều trị kịp thời có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như đau nhức, khó ăn uống, ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ.

Báo động đỏ cho sức khỏe răng miệng trẻ em: TP.HCM, 4/4/2016 - Hội nghị Khoa học Kỹ thuật răng hàm mặt lần thứ 38 đã thu hút sự chú ý của giới chuyên môn bởi những thông tin quan trọng về tác hại của sâu răng sữa đối với sự phát triển của trẻ em. Theo TS. Duangthip Duangporn (Khoa Nha, Đại học Hồng Kông), sâu răng sữa sớm nếu không được điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến cả chiều cao và chỉ số IQ của trẻ.

Đây là hồi chuông cảnh tỉnh cho tình trạng sâu răng sữa ngày càng gia tăng ở trẻ em không chỉ tại Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Số liệu thống kê cho thấy tỷ lệ trẻ em bị sâu nhiều răng lên đến 23% ở Hoa Kỳ, 28% ở Anh, 51% ở Trung Quốc, 57% ở Ấn Độ và Nam Phi.

1. NGUYÊN NHÂN GÂY RA SÂU RĂNG SỮA Ở TRẺ EM

Sâu răng sữa là vấn đề phổ biến ở trẻ em, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bé. Những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này thường là:

1.1. Lây truyền vi khuẩn từ mẹ sang con

Các nghiên cứu khoa học cho thấy, mẹ bầu mắc bệnh nha chu, viêm nướu có nguy cơ sinh non cao gấp 2 lần.
Vi khuẩn từ mẹ có thể lây truyền sang thai nhi qua nhau thai, nước ối, hoặc trong quá trình sinh nở, khiến trẻ có nguy cơ cao bị sâu răng ngay từ khi còn trong bụng mẹ.
Trẻ sinh non thường có men răng kém khoáng hóa, dễ bị mẻ khi mọc, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công và gây sâu răng.

1.2.  Chế độ dinh dưỡng và thói quen ăn uống

Trẻ em thường thích đồ ngọt, bánh kẹo, nước ngọt có ga nhưng lại chưa có ý thức vệ sinh răng miệng tốt.
Việc ăn nhiều đồ ngọt mà không vệ sinh răng miệng kỹ càng khiến thức ăn bám dính vào răng, tạo môi trường cho vi khuẩn lên men, sản sinh axit phá hủy men răng, dẫn đến sâu răng.

Răng sữa của trẻ có men và ngà mỏng hơn so với người lớn, khiến vi khuẩn dễ dàng tấn công và phát triển thành sâu răng nhanh chóng.

1.3. Thiếu hụt dưỡng chất

Chế độ dinh dưỡng thiếu hụt các chất thiết yếu cho răng miệng như canxi, vitamin D, photpho,... khiến men răng yếu đi, dễ bị sâu răng.

2. TÁC HẠI CỦA VIỆC KHÔNG ĐIỀU TRỊ SÂU RĂNG SỮA KỊP THỜI

Răng sữa - tưởng chừng đơn giản nhưng lại đóng vai trò vô cùng quan trọng cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Tuy nhiên, nhiều bậc cha mẹ lại chủ quan khi thấy con bị sâu răng sữa, với suy nghĩ "sẽ thay răng mới" mà không đưa trẻ đi khám và điều trị kịp thời. Đây là một quan niệm hoàn toàn sai lầm, có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe và tương lai của trẻ.

• Mất răng sữa sớm: Răng sữa bị sâu sẽ rụng sớm, tạo khoảng trống khiến răng vĩnh viễn mọc lệch lạc, khấp khểnh, ảnh hưởng đến cấu trúc hàm mặt của trẻ.

• Gây rối loạn chức năng nhai, tiêu hóa: Trẻ 2 tuổi, trẻ 4 tuổi bị sâu răng sữa sẽ gặp khó khăn trong việc nhai, nghiền thức ăn, dẫn đến hệ tiêu hóa hoạt động kém hiệu quả, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
• Hạn chế khả năng phát âm: Răng sữa đóng vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ học phát âm chuẩn. Khi răng sữa bị sâu, trẻ sẽ gặp khó khăn khi giao tiếp, ảnh hưởng đến khả năng ngôn ngữ.
• Nguy cơ viêm tủy, áp-xe răng: Sâu răng ở trẻ em nếu không được điều trị kịp thời có thể gây tổn thương đến tủy răng, dẫn đến viêm tủy, hoại tử tủy, thậm chí là áp-xe răng (mủ trong răng).
• Nhiễm trùng: Sâu răng ở trẻ em còn là nguyên nhân gây viêm hạch, viêm tủy xương, viêm mô tế bào, viêm xoang hàm.
• Ảnh hưởng đến răng vĩnh viễn: Trẻ em bị nhiễm khuẩn răng sữa, nếu không được điều trị đúng và kịp thời sẽ ảnh hưởng đến quá trình mọc răng vĩnh viễn, khiến răng yếu ớt, dễ sâu hơn.

3. LÀM GÌ KHI BÉ BỊ SÂU RĂNG SỮA?

Sâu răng sữa là vấn đề nha khoa phổ biến ở trẻ em, gây đau nhức, khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng, thậm chí ảnh hưởng đến cả răng vĩnh viễn sau này. Sâu răng sữa có khả năng thể lây lan sang các răng bên cạnh hoặc phát sinh nhiều bệnh lý răng miệng nguy hiểm khác. Một số dấu hiệu nhận biết trẻ bị sâu răng sữa mà bố mẹ có thể dễ dàng nhận biết như:

• Trẻ than đau nhức răng, đặc biệt khi ăn uống
• Xuất hiện các chấm đen, lỗ sâu trên bề mặt răng
• Hơi thở có mùi hôi
• Trẻ quấy khóc, bứt rứt do khó chịu

• Trường hợp sâu răng mới chớm: Sử dụng thuốc trị sâu răng dành cho trẻ em theo hướng dẫn của nha sĩ để sát khuẩn và giảm đau cho bé.
• Trường hợp sâu răng nặng: Cần đưa trẻ đến nha khoa để bác sĩ thăm khám và điều trị. Bác sĩ có thể thực hiện các biện pháp như: Nạo bỏ phần sâu răng và trám bít lỗ sâu, viết thuốc kháng sinh nếu trẻ bị nhiễm trùng hoặc thậm chí có thể nhổ bỏ răng nếu tình trạng sâu răng quá nặng

4. PHÒNG NGỪA SÂU RĂNG SỮA Ở TRẺ EM NHƯ THỂ NÀO?

4.1. Chăm sóc răng miệng từ khi bé mọc răng sữa

• Vệ sinh răng miệng cho bé hàng ngày: Sử dụng khăn mềm hoặc gạc rơ lưỡi để làm sạch khoang miệng cho bé trước khi bú hoặc sau mỗi bữa ăn. Khi bé mọc răng, hãy sử dụng bàn chải đánh răng mềm và kem đánh răng dành riêng cho trẻ em để chải răng cho bé 2 lần mỗi ngày.

• Duy trì thói quen đánh răng đúng cách: Hướng dẫn bé cách chải răng theo chiều dọc từ trên xuống dưới, bao gồm cả mặt ngoài, mặt trong và mặt nhai của răng. Cha mẹ nên giám sát và hỗ trợ bé đánh răng cho đến khi bé đủ khả năng tự thực hiện tốt.
• Sử dụng chỉ nha khoa: Khi bé lớn hơn, hãy tập cho bé sử dụng chỉ nha khoa để loại bỏ mảng bám và thức ăn thừa giữa các kẽ răng.

4.2. Chế độ dinh dưỡng hợp lý

• Hạn chế đồ ngọt và thức ăn nhanh: Đồ ngọt và thức ăn nhanh chứa nhiều đường, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây sâu răng. Cha mẹ nên hạn chế cho bé ăn các loại thực phẩm này, đặc biệt là trước khi đi ngủ.
• Bổ sung thực phẩm giàu dinh dưỡng: Cho bé ăn nhiều rau xanh, trái cây và các thực phẩm giàu canxi để giúp răng chắc khỏe.
• Uống đủ nước: Khuyến khích bé uống nước lọc thường xuyên để giúp thanh lọc khoang miệng và hạn chế vi khuẩn phát triển.

4.3. Khám nha khoa định kỳ

Đưa bé đi khám nha khoa định kỳ 6 tháng một lần để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các vấn đề về răng miệng, bao gồm cả sâu răng.

4.4. Một số lưu ý khác

• Không cho bé ngậm bình sữa hoặc bú vú liên tục: Việc này có thể khiến bé bị sâu răng do sữa hoặc thức ăn ứ đọng trong miệng.
• Tránh cho bé bú bình khi ngủ: Thay vì bú bình, hãy cho bé bú sữa mẹ hoặc nước lọc khi ngủ.
• Sử dụng núm vú nha khoa: Nếu bé sử dụng núm vú, hãy chọn loại núm vú nha khoa được thiết kế để hỗ trợ phát triển răng miệng.

Bằng cách áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, cha mẹ có thể bảo vệ nụ cười cho bé và giúp bé có một sức khỏe răng miệng tốt.